Omgaan Met Ouders

Een praktische gids in gespreks-en communicatietechnieken voor leerkrachten.

Aanleiding voor het schrijven van dit boek

In de periode dat ik bij het P.M.S., het huidige C.L.B., werkte kreeg ik vaak leerkrachten over de vloer die toch wel enigzins met ongemakken een komend oudergesprek tegmoet zagen. Vaak vroegen ze zich met een zucht af, wanneer ze slecht nieuws moesten melden, 'Hoe moet ik dit nu gaan vertellen...' en dan gaf ik als eenvoudig advies: 'Vertel wat je nu tegen mij zegt aan de ouders...'. Maar daar blijft het natuurlijk niet bij.

De toenmalige directie van het Sint-Pietersinstituut te Gent vroeg mij rond dit thema een lezing te geven voor haar personeel. Dit had succes en ook andere scholen begonnen te vragen of ik hun leerkrachten kon helpen bij het voeren van moeilijke gesprekken met ouders. De neerslag van al deze ervaringen, de vele verhalen en anekdotes van de leerkrachten bundelde ik in het boek Omgaan met ouders. Een praktische handleiding in gespreks- en communicatietechnieken voor leerkrachten'. Het boek verscheen bij uitgeverij LannooCampus in 2005, de tweede oplage ervan in 2006 en een derde herziene druk in 2015.

Inhoud

Ondanks alle inspanningen verloopt de communicatie tussen de school (leerkrachten en directie) en de ouders vaak gebrekkig of ondoeltreffend en soms ronduit problematisch. De communicatie raakt verstoord en bij onopgloste conflicten tussen ouders en leerkrachten zijn beide partijen (en het kind) de verliezers.

Ik had hierover talrijke gesprekken met leerkrachten en directies die advies vroegen rond het voeren van 'slechtnieuws' gesprekken, zoals het moeten meedelen dat het kind niet kan overgaan, betrapt is op druggebruik op school, zware gedragsproblemen vertoont, spijbelt, dat er een vermoeden van anorexia is, enzovoort.

Recent wordt heel veel aandacht besteed in de media rond het probleem van agressie op scholen. Daarmee wordt bedoeld zowel agressie van leerlingen, als van ouders, als van derden (bijvoorbeeld leerlingen van een andere school) naar leerkrachten. Het onveiligheidsgevoel bij leerkrachten neemt toe. Velen vragen zich af wat concreet te doen in een geval van verbale of zelfs fysieke agressie. Dit leiddde uiteindelijk tot het schrijven van dit boek, dat o.a. een antwoord geeft op volgende vragen: hoe knoop je het geprek aan met de ouders? Hoe breng je het beste slecht nieuws aan hen over? Welke strategieën kun je hanteren om het gesprek gaande te houden? Wat is beter te vermijden? Hoe kun je gerichte informatie verkrijgen van de ouders? Hoe ga je ouders ertoe brengen dat ze constructief meewerken bij het nemen van moeilijke beslissingen? Hoe kun je leren jouw eigen emoties en die van anderen te hanteren? In de trainingen wordt uitgelegd hoe je in eerste instantie agressie kan voorkomen, door bijvoorbeeld geen waardeoordelen uit te spreken of moraliserende woorden te gebruiken maar je aan de weergave van objectieve feiten te houden. Wanneer de ouder of leerling agressief wordt moet je methodes aanwenden om die agressie om te buigen. Soms dien je ook heel assertief op te treden.

Het boek legt de mogelijke valkuilen bloot en toont aan hoe een onderhoud met de ouders; aanvankelijk evoluerend naar een spiraal van negatieve emoties, kan worden omgebogen tot een constructief gesprek. Dit alles wordt geïllustreerd aan de hand van talrijke concrete voorbeelden.

Nieuw aan dit boek is dat het een soort schema levert voor de opbouw van het gesprek met de ouder(s) zodanig dat je niet terechtkomt in 'los zand' gesprekken. Het vijf stappen model-samengevat met het letterwoord 'MEPPEN' - dat geschetst wordt, biedt je een ruggesteun waardoor je geen essentiële stappen overslaat in het gesprek met de ouder(s).

Interactieve lezingen

Op vraag van scholen organiseer ik interactieve lezingen/trainingen in het omgaan met ouders. Vaak gebeurt dit in het kader van een pedagogische studiedag, soms ook tijdens personeelsvergaderingen.